Modulair

Leren wordt bevorderd als leraren hun bestaande bouwstenen voor onderwijsontwerp herschikken.

  • Hoe kan ik als leraar een onderwijsvernieuwing implementeren zonder alles wat ik al doe en wat zo goed werkt te vervangen?
  • Hoe kan ik als leraar binnen mijn bestaande onderwijs innoveren en blijven innoveren zonder teveel tijd en energie kwijt te zijn?
  • Hoe kan ik als leraar effectief leren en productief voortbouwen op wat ik al doe?

Wat houdt het in en waarom is het belangrijk?

Een onderwijsontwerp bestaat uit kleinere delen, deze noemen we modulen. Een les bestaat bijvoorbeeld (in enige volgorde) uit modulen als een startopdracht, een uitlegfase, een fase waarin studenten zelf aan de slag zijn en een toepassingsfase. Ook in andere domeinen zijn grotere gehelen opgebouwd uit modulen (denk aan huizen, computers et cetera)

Het gebruik maken van een beperkte set modulen biedt de mogelijkheid voor het genereren van gehelen via diverse specifieke combinaties van modulen binnen een bepaald domein. Modulariteit bestaat dus uit het werken met een beperkte set bouwstenen en principes/regels om een enorme diversiteit aan innovaties/creaties te genereren (ook wel generatief genoemd). In het onderwijs biedt modulariteit een krachtig productief mechanisme voor het genereren van specifieke combinaties door leraren in hun lesontwerp te laten variëren en innoveren met volgorden en inhouden van de belangrijkste bouwstenen in een bepaald deel van het onderwijsveld (dit kan bv. zijn de didactiek, de pedagogiek).

Praktische implicaties

Bij het ICLON hebben we diverse tools en professionaliseringstrajecten ontwikkeld voor een groot aantal onderwijsverwijsvernieuwingen die leraren in staat stellen om hun onderwijsrepertoire uit te breiden door recombinatie en aanpassing van bestaande onderwijsbouwstenen. Hieronder volgen enige toepassingen

  • Context-concept onderwijs
  • Taakgestuurd onderwijs
  • Adaptief onderwijs
  • Spreekvaardigheidsonderwijs
  • Onderzoekend leren

In deze korte kennisclip (2 minuten) wordt de essentie van een modulaire aanpak getoond voor het ontwerpen van taakgestuurd en adaptief onderwijs.

In de publicatie Uitdagend gedifferentieerd vakonderwijs wordt de modulaire aanpak voor diverse onderwijsvernieuwingen voor bijna alle schoolvakken uitgewerkt en geïllustreerd.

Wetenschappelijke publicaties

  • Dam M, Janssen F.J.J.M. & Driel J.H. van (2018), Attention to intentions – How to stimulate strong intentions to change, Research in Science Education48(2): 369–387.

The implementation of educational reforms requires behavioral changes from the teachers involved. Theories on successful behavioral change prescribe the following conditions: teachers need to possess the necessary knowledge and skills, form strong positive intentions to perform the new behavior, and have a supporting environment for change. However, existing approaches to teacher professional development in the context of educational reforms are predominantly aimed at the development of knowledge and skills and at creating a supporting environment, but lack attention to teachers’ intentions to change. In the study described in this article, we performed ‘motivating-for-educational-change’ interviews (MECI) and explored the influence on teachers’ intentions to change in the direction of the proposed national biology education reform, that is, the introduction of a context-based curriculum. The MECI comprised two tools: building on earlier successful experiences and using lesson segments to rearrange instructional approaches. We explored the influence of the MECI technique on the strength and specificity of participating teachers’ intentions. When conducting the MECI, many participants expressed that they now realized how they had already implemented aspects of the reform in their regular instructional approaches. Furthermore, all the participants formulated stronger and more specific intentions to change their regular instructional approach towards that of the proposed reform while taking their regular instructional approach as a starting point.

  • Janssen, F. J. J. M., Westbroek, H. B., & van Driel, J. H. (2014). How to make guided discovery learning practical for student teachers. Instructional Science, 42, 67–90.

Many innovative teaching approaches lack classroom impact because teachers consider the proposals impractical. Making a teaching approach practical requires instrumentality (procedures), congruence (local fit), and affordable cost (limited time and resources).This paper concerns a study on the development and effects of a participatory design based teacher training trajectory aimed at making guided discovery learning (GDL) practical for student biology teachers. First, we identified practical heuristics for designing GDL lessons by analyzing design protocols made by biology teachers who are experts in GDL. Next we inventoried student responses to their regular lessons and to GDL based lessons. Based on this we prepared a teacher training program for eleven student biology teachers in which they applied the heuristics and stepwise extended their teaching repertoire in the direction of GDL. The participants’ design processes and resulting lesson plans were scored on both use of design heuristics and GDL characteristics. The participants were interviewed about their motivational beliefs before and after the program. Results showed that student teachers are able to design GDL lessons and used the heuristics to design GDL lessons. Their motivation for implementing GDL in their classroom had increased substantially. The paper concludes with a critical reflection on our method of participatory design and its applicability.

  • Janssen F.J.J.M., Grossman P. & Westbroek H.B. (2015), Facilitating decomposition and recomposition in practice based teacher education. The power of modularity. Teaching and Teacher Education, 51(7): 137-146

The turn towards practice-based teacher education has marked a growing consensus around the need to focus professional preparation more directly on the enactment of teaching practice. However, the shift towards practice has also revealed some unresolved tensions among complementary but competing components of learning to teach: the relationship between decomposition and recomposition in learning a practice; the relative importance of skill versus will in learning to teach; and the relation between developing routines of practice and developing adaptive expertise. This paper explores the promise of research on hierarchical modularity as one way of understanding and reconciling these tensions.

  • Janssen, F.J.J.M., Westbroek, H.B., Doyle, W. & Driel, van J.H. (2013). How to make innovations practical. Teachers College Record, 115 (7), 1-43.
  • Vrind, E, Janssen, F.J.J.M, Van Driel, J.H., & E. Stoutjesdijk (2019). Naar een praktische adaptieve aanpak voor spreekvaardigheidsonderwijs in moderne vreemde talen. Pedagogische Studiën (96) 15-39.

Contactpersoon voor deze bouwsteen
Michiel Dam